De display ban werd bekendgemaakt op 2 april 2024 en treedt in werking op 1 april 2025. Winkeliers kregen dus een jaar de tijd om de nodige praktische en logistieke aanpassingen aan te brengen. Geen overbodige luxe, want de regelgeving is behoorlijk veeleisend. Ze laat zich als volgt samenvatten:
Het indirect aanbevelen van rookwaren, bijvoorbeeld via affiches in de winkel of op het etalageraam, valt niet onder het uitstalverbod. Toegestaan zijn zulke praktijken echter evenmin. Het reclameverbod van artikel 7 § 2 bis van de wet van 24 januari 1977 verbiedt elke vorm van publiciteit voor tabaksproducten.
Het uitstalverbod is slechts één van de vele maatregelen in het nieuwe anti-tabaksplan, in vergelijking met het in eind 2022 gevoelig verstrengde anti-tabaksplan dat minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke vorig jaar presenteerde. “We willen dat mensen, en zeker jongeren, beter beschermd worden en minder in contact komen met tabak of alternatieve rookmiddelen. Daarom werpen we drempel na drempel op, om het de tabakslobby moeilijker te maken hun ongezonde producten aan de man te brengen.”
Een greep uit de maatregelen:
Een ander belangrijk punt in de wetgeving is het verbod op de verkoop van tabaksproducten in supermarkten groter dan 400 m2. Dat die maatregel vervroegd in werking zal treden, op 1 april 2025 in plaats van pas in 2028, is een beslissing die vandaag bij uitstek onder dagbladhandelaars leeft. Waar velen hierin een opportuniteit zien voor krantenwinkels en andere partijen uit de kleinhandel om hun klantenbestand te verruimen, verwachten anderen eerder een beperkt effect. De toekomst zal moeten uitwijzen wie gelijk krijgt.
Terug naar de display ban. Voor wie zich de vraag stelt of de maatregel ook geldt voor handelszaken die zich exclusief toeleggen op rookwaren of soortgelijke producten, is het antwoord duidelijk: het uitstalverbod is van toepassing op alle types verkooppunten. Vapeshops ontspringen de dans dus niet.
Op productniveau gaat dezelfde vlieger op. Sigaretten, sigaren, vapetoestellen en -toebehoren, filters, sigarettenpapier: winkeliers mogen geen enkel aan roken gelinkt product zichtbaar aanbieden.
De Belgisch-Luxemburgse federatie van sigarettenfabrikanten liet zich eerder al bijzonder kritisch uit over de display ban. “Cimabel is van mening dat maatregelen die roken ontraden effectief, efficiënt en doelgericht moeten zijn. Om die reden zijn haar leden gekant tegen een uitstalverbod in verkooppunten. Een dergelijke maatregel heeft geen aangetoond effect, is economisch schadelijk en werkt illegale handel in de hand.”
Met dat economisch argument doelt Cimabel voornamelijk op de kosten die ondernemers moeten maken om hun winkel in lijn met de wetgeving te reorganiseren. Verder kaart de sectororganisatie de gevolgen voor de klant aan. “Omdat de verkoper iedere keer het weggestopte product moet gaan halen, krijgt ook de klantvriendelijkheid klappen. Kunt u zich een winkel voorstellen waar de uitbater bij elke bestelling naar een aparte ruimte moet, waar hij door de generieke verpakkingen een eeuwigheid zoekt omdat hij de merken niet van elkaar kan onderscheiden in een oogopslag?”
Desondanks zal het uitstalverbod weldra een feit zijn en bovendien gepaard gaan met stevige boetes. Zaakvoerders die de regels straks niet respecteren, hangt een gevangenisstraf van één maand tot een jaar en een geldboete tot 800.000 euro boven het hoofd.
Het uitstalverbod is streng, maar nog altijd geen verkoopverbod. Het blijft toegestaan voor dagbladhandels om rookwaren en gerelateerde artikelen aan te bieden, zij het op een meer discrete manier. Concreet: wanneer de klant expliciet aangeeft een product te willen aankopen, haal je het als winkelier uit een afgesloten opbergruimte of presenteer je eerst een neutrale, feitelijke prijslijst.
Aangezien er geen sprake is van een overgangsperiode, is het zaak om hier ten laatste tegen 1 april volgend jaar de nodige stappen voor te ondernemen en dus ook werk te maken van een gepast opslagsysteem. Om na te gaan welke opties er op dat vlak zijn, gingen we te rade bij enkele groothandels.
Als sectormagazine vinden wij het belangrijk om te luisteren naar de meningen van onze lezers. Daarom is het mogelijk om op de artikels in onze digitale magazines te reageren. Persradar verzoekt haar lezers dit op een beleefde manier te doen. Beledigingen, persoonlijke aanvallen, het spammen van de commentaren, illegale informatie (bv. inbreuken op het auteursrecht of andere wettelijke bepalingen) en commerciële informatie zijn niet toegestaan. De redactie van Persradar eigent zich daarom het recht toe om dergelijke reacties te verwijderen wanneer zij dit nodig acht.
Verder gaan wij uit van de goede intenties van de Radar-lezer. Commentaren worden niet voor publicatie goedgekeurd. Persradar wijst alle verantwoordelijkheid af voor wat in de commentaren verschijnt en hoeft qua visie, waarden en mening niet noodzakelijk akkoord te gaan met wat in deze commentaren verschijnt.