• Pers en boeken

    Karl van den Broeck (Apache): “Vechten tegen een persconcessie is vechten tegen een krachtige combine”

    Tekst: Wouter Temmerman
    Op 16 december lag het allereerste nummer van Apache Magazine in de krantenwinkel. Apache wil viermaal per jaar 2.000 exemplaren los verkopen aan 12,5 euro. Hoofdredacteur Karl van den Broeck legt uit waarom Apache de stap zette van nieuwssite naar papieren magazine, maar gaat ook dieper in op de strijd van zijn vakvereniging Media.21 tegen de persconcessie aan bpost.

    We kennen Apache in de eerste plaats als online nieuwssite. Waarom wilden jullie ook een printmagazine maken?

    Karl van den Broeck: “We kregen van heel wat lezers de vraag of Apache ook op papier bestaat en die lezers moesten wij dan teleurstellen. Tegelijk komen veel journalisten uit printmedia en hebben we daar altijd wat heimwee naar gehad. Ons hart klopt voor print en dus wilden we proberen om die wensen van onze lezers ook echt in te vullen. Als we het deden, dan wilden we een blad met een houdbaarheidsdatum maken: een magazine voor in de boekenkast en niet voor op de salontafel. Het moest tijdlozer zijn, maar tegelijk ook ingewikkelde dossiers hernemen omdat zij lang meegaan. Het is dus een soort van compilatie, een Reader’s Digest, om het zo te zeggen. Die compilatie vullen we aan met nieuw materiaal: stukken die eerst op print verschijnen en pas daarna digitaal. Als je de vier nummers die we elk jaar schrijven optelt, dan krijg je toch een heel mooi beeld van wat wij in het afgelopen jaar hebben gedaan.”

    Wat brengen jullie niet op de website en wel in het magazine, of vice versa?

    Karl van den Broeck: “De meeste artikels verschijnen op website en magazine, maar de timing is anders. Digitaal komt in principe eerst, maar we brengen in het magazine ook grote stukken die niet eerder op de website verschenen. Net zoals Knack en Humo dat ook doen, maar daar gebeurt het tegenwoordig wat meer tegelijkertijd. Wat helemaal nieuw is in print is de getekende journalistiek. Die vorm van journalistiek is in het buitenland vrij goed ingeburgerd. Vooral in Frankrijk en Amerika heb je heel veel journalisten die tekenen. Zij brengen hun verhalen en interviews in beeldverhalen. Met een duur woord heet dat graphic journalism, ik noem dat stripjournalistiek. Het genre komt in Vlaanderen moeizaam van de grond en dus hebben wij beslist om in elk nummer één zo’n reportage te brengen. In het eerste nummer was die van de hand van Judith Vanistendael. Wij hebben haar gevraagd om de lockdown in beeld en tekst te brengen, en dat is schitterend gelukt. Dat is een voorbeeld van iets dat we enkel in het magazine doen.”

    Op welke artikels uit het eerste magazine kregen jullie de meeste reacties? Wat viel bij de lezer het meeste in de smaak?

    Karl van den Broeck: “Wij hebben met oud nieuws nieuw nieuws gemaakt. Journalist Tom Cochez maakte deze zomer een heel straf dossier over de woonzorgcentra. Hij focuste op de private woonzorgcentra en hoe het evenwicht tussen de zorg voor de patiënt en de zorg voor de winst op het eind van de maand helemaal scheef zit. We brachten het al in de zomer, maar bij de lancering van het magazine pikten andere media het op. Het stuk heeft echt maatschappelijke impact gehad. Maar de meeste reacties kregen we op de reportage van Judith Vanistendael, omdat het zo nieuw is en in het oog sprong.”

    Om het magazine op te starten, deden jullie een voorfinanciering die om en bij 100.000 euro opbracht. Waarom deden jullie dat?

    Karl van den Broeck: “Wij komen met Apache uit een moeilijke periode. 2019 was een heel slecht jaar, we hebben echt moeten krabben om de boel overeind te houden en heel wat mensen moesten vertrekken. Wij hebben aan de Raad van Bestuur een herstelplan voorgelegd om aan te geven dat we iets moesten doen aan de organische groei van de abonnees. Tegelijk moeten we extra middelen kunnen aanboren en het magazine kadert in dat plan. De Raad van Bestuur gaf zijn goedkeuring, maar vroeg ons om het magazine te prefinancieren. Op die manier heeft het geen impact op het digitale mocht het mislopen. Door 100.000 euro op te halen, hebben we het volledige budget rond om één jaar Apache Magazine te maken. Vanuit die voorfinanciering kwamen we uit op 1.800 abonnees voor het eerste nummer, intussen tellen we er 2.000.”

    In de krantenwinkels legden jullie eveneens 2.000 exemplaren. Hoe loopt de verkoop?

    Karl van den Broeck: “Daar hebben we nog geen zicht op. Pas bij het derde nummer, zullen we weten hoeveel er van het eerste zijn verkocht. We merken enkel dat we veel boze telefoons gehad hebben van mensen die het niet meer konden vinden in de winkels. Dat is jammer, want we hadden ook winkeliers die het hebben teruggestuurd. Dus ik ben blij dat je me interviewt (lacht). Maar voor ons business plan is de losse verkoop een extra. Aanvankelijk twijfelden we of we ook naar de krantenwinkels zouden gaan. We hebben een kleine ploeg en hadden zoiets nog nooit gedaan. De mensen van De Deeluitgeverij, die ons begeleiden, raadden ons aan om het toch te doen omdat we mensen kunnen bereiken die nooit eerder van Apache hebben gehoord. We liggen in de winkels met een sobere cover. Verwacht bij ons geen schreeuwerige titels en sensationele foto’s om de losse verkoop op te krikken. Dat staat ook haaks op ons imago. We hebben ook gemerkt dat we terecht komen in boekhandels, bij de literaire tijdschriften. Dat spreekt ons ook aan, maar we zijn heel tevreden over de verkoop in de krantenwinkels en gaan er zeker mee door.”

    Dagbladhandels zijn ook blij met een magazine van 12,5 euro, waarop ze bovendien 25% marge genieten. Hoe kwamen jullie tot de verkoopprijs?

    Karl van den Broeck: “Dat weet ik niet exact, maar ik weet wel dat het in lijn is met het abonnement. Wie zich abonneert, betaalt 50 euro voor vier nummers, de prijs per los exemplaar is 12,5 euro. Wie een printabonnement neemt, moet wel ook een digitaal abonnement nemen (80 euro/jaar, nvdr). We willen nog geen aparte abonnementenstromen creëren, dat is een manier om te laten zien dat onze website nog steeds onze belangrijkste vitrine is.”

    Genieten jullie nu ook mee van de steun die bpost ontvangt om abonnementen te verdelen?

    Karl van den Broeck: “Zoals je weet, is die subsidie ook een doorn in het oog van Media.21, de belangenorganisatie van de digitale media, waarvan ik voorzitter ben. VFP heeft storm gelopen tegen de persconcessie. Door in de losse verkoop te gaan met Apache Magazine, willen we in de verf zetten dat we solidair zijn met jullie. Ik zou het cru gevonden hebben om alleen maar abonnementen te verkopen en de dagbladhandelaars, met wie we die strijd aan het voeren zijn, in de kou te laten staan. Maar om op je vraag te antwoorden: wij krijgen die reductie niet zoals de kranten. Wij hebben die voor tijdschriften, maar dat is niet de concessie van de grote jongens.”

    Hoe staan jullie tegenover de nakende nieuwe persconcessie?

    Karl van den Broeck: “Samen met Wouter Verschelden van Newsmonkey had ik daarover contact met minister van Economie Dermagne. Hij liet ons weten dat hij het niet kan maken om die subsidie af te schaffen. Hij wees op de leefbaarheid van de pers in Franstalig België, op de werkgelegenheid van de postbedelers, maar ook op de uitgevers. Dat is een wat vreemd element, want je hebt enerzijds de grote spelers, zoals DPG Media en Mediahuis, maar anderzijds ook de middenveldsorganisaties, zoals vakbonden en mutualiteiten, die ook van dat gratis tarief profiteren. Hier speelt een vreemde combo van zuilen en grote ondernemingen die beide van deze subsidie genieten. Dat is een straffe combine.”

    Waarom voelen digitale media zoals Apache en Newsmonkey zich precies benadeeld?

    Karl van den Broeck: “Europa heeft tot mijn verbazing de concessie niet in vraag gesteld, hoewel de argumenten van voormalig minister van Economie Kris Peeters van een onwaarschijnlijke boertigheid getuigden. Hij argumenteerde dat de gedrukte media de dam waren tegen fake news. Dat wil dus zeggen dat digitale media flauwekul en brol verspreiden, terwijl het net titels als De Standaard of De Morgen zijn die vandaag de grootste digitale kranten uitgeven. Maar als het gaat over kranten die niet in dat systeem zitten, dan zijn het allemaal verspreiders van fake news. Dat is werkelijk onthutsend.”

    Bood minister Dermagne jullie ook een bepaald perspectief op verbetering?

    Karl van den Broeck: “Hij gaf aan dat de overheid bereid is om alternatieven te onderzoeken, maar voor ons maakt dat eigenlijk weinig uit. Het mediabeleid zit bij de gemeenschappen, in ons geval dus bij minister van Media Benjamin Dalle. Hij kan de media ondersteunen met subsidies, maar Dermagne kan dat niet. Hij kan niet zomaar 70 miljoen euro wegnemen bij de persconcessie en die ergens anders toekennen, of hij zou dat geld aan Vlaanderen moeten geven. Daarom zijn wij nu aan het zoeken naar andere oplossingen om gesteund te worden. Let wel, ik ben niet tegen subsidies, maar subsidies voor bedrijven en organisaties die gigantisch veel winst maken? Dat lijkt mij weggegooid geld.”

    Bij eerdere interviews in Radar uitten politici van uiteenlopende strekkingen hun twijfel bij het behouden van de persconcessie. Is die piste verlaten volgens jullie?

    Karl van den Broeck: “Hier spelen gewoon te veel belangen, maar minister Dermagne heeft wel gezegd dat ze ervan af willen. De crisis in de media door het wegvallen van de advertentie-inkomsten is echter zo gigantisch dat ik niet inzie waarom ze nu opeens van richting zouden veranderen. Wij hebben altijd gezegd dat als andere media steun krijgen, wij dat ook moeten krijgen. Dat is gelukt bij de gelijkschakeling van het 0% BTW-tarief voor digitale en papieren media, maar voor de postsubsidie ligt het lastiger omdat wij daar niet van profiteren. De overheid zou ons al moeten ondersteunen door bijvoorbeeld de kosten van onze website of bandbreedte te subsidiëren. We zullen het moeten afwachten. Momenteel is er te weinig bereidheid om met ons mee te denken.”

    Lees verder onder de foto

    Het tweede nummer van Apache Magazine zal in maart verschijnen. Daarna volgen nog edities in juni, september en december.

    Deel dit artikel