Hendrik Peuskens is diensthoofd van de Verslavingszorg in de psychiatrische kliniek Alexianen Tienen. Vanuit zijn expertise heeft hij een goed zicht op hoe verslaving precies werkt en welk risico de verschillende types weddenschappen en kansspelen inhouden. We spraken hem naar aanleiding van een interview dat hij gaf op Radio 1 en vroegen hem naar het verslavingsrisico van spelen in de krantenwinkel: is dat groter of kleiner dan online of in een casino? En verschilt het naar gelang het type kansspel of weddenschap?
Kort na ons gesprek volgde de aankondiging van de federale regering van het een verbod op gokreclame (maar niet voor krantenwinkels). In dat kader legde Jannie Haek, CEO van de Nationale Loterij, uit waarom loterij en sportweddenschappen volgens hem niet over dezelfde kam mogen worden geschoren. De vraag was immers gerezen waarom een verbod op reclame niet opging voor de Nationale Loterij (tenzij voor Scooore). “Wat Lotto doet, is een heel andere vorm van sponsoring dan wat organisatoren van weddenschappen doen”, aldus Haek. “Lotto organiseert geen weddenschappen op de koers. Dat is wat ons betreft een correct ethisch beleid. Als iemand Lotto op een wielertruitje ziet staan, gaat die ook niet snel vier keer na elkaar Lotto spelen. Dat kan niet. Wij zijn helemaal geen gokbedrijf. Wie zegt van wel, kent de spelsystematiek niet goed.”
Net over de impact van die spelsystematiek hadden we het meer in detail met Hendrik Peuskens. Hij onderscheidt namelijk drie factoren die ervoor kunnen zorgen dat iemand in problematisch spelen kan terechtkomen: iemands persoonlijkheid, het soort spel en de beschikbaarheid van dat spel. Met hem gaan we op zoek naar het risicoprofiel van spelen in de krantenwinkel.
Hendrik Peuskens: “In de grote van het bedrag zit een stukje bescherming, maar wie wil gokken, kan andere kanalen of andere winkels bezoeken. Je kan dus als speler altijd de limiet omzeilen en mensen kunnen nog steeds een groot bedrag verliezen, in de wetenschap dat bij gokken het huis altijd wint. Financieel is het nooit een goede zet om te gokken met je geld. Met een limiet bepaal je vooral de speelfrequentie en net die maakt het spel verslavender. Hoe sneller je opnieuw en opnieuw kan spelen, hoe groter het risico op verslaving. Een limiet op de inzet kan daarop invloed uitoefenen: maximum 200 euro is in die zin een goede vertragende factor. Al hangt het ook van het type spel af: een spel met een inzet van een euro kan je ook tweehonderdmaal snel na elkaar spelen."
Hendrik Peuskens: “Traag spelen is inderdaad een belangrijke parameter. Bijvoorbeeld in het kader van een sportweddenschap is het een interessante beveiliging als je moet wachten tot een wedstrijd is gespeeld. Een krantenwinkel die een verloop in tijd kan inbouwen, is minder verslavend dan een gokkantoor waar je live op grote schermen wedstrijden volgt en meteen ook inzet.”
Hendrik Peuskens: “Als het de bedoeling was om verslaving aan banden te leggen, dan is live betting tegengaan gunstig. Steeds opnieuw inzetten terwijl een wedstrijd aan de gang is, is gevaarlijker. Samen met de snelheid zit je ook meer in een context waarbij je voeling verliest met de echte wereld. Het spel bekruipt je meer, je komt in een parallelle wereld terecht.”
Hendrik Peuskens: “In een casino wordt de echte wereld buitengesloten. Krantenwinkels zitten op de wip, je bent er heel even uit de realiteit. Je moet echter ook de beschikbaarheid mee in acht nemen. Krantenwinkels maken gokken heel toegankelijk. Het kan makkelijk en snel. Casino’s beperkten zich lange tijd tot een paar plekken aan zee en in de Ardennen. Het was een bijna marginaal fenomeen tot de gokindustrie wakker werd. De merken en producten van de casino’s duiken nu veel ruimer op in onze samenleving.”
Hendrik Peuskens: “Reclame triggert mensen met een verslaving. Spelen beheerst hun leven: ze kennen het en zoeken de kanalen op. Reclame in het straatbeeld normaliseert echter het gokken en spreekt vooral kwetsbare groepen aan. Wat reclame met andere woorden doet, is het vergroten van de groep mensen die doorschuift naar problematisch gedrag, omdat je het gokken mainstream maakt.”
Hendrik Peuskens: “De Britten hebben bijvoorbeeld die traditie van paardenwedrennen, maar bij ons heeft vooral de boost van de digitalisering een gevaar gecreëerd. Twintig jaar geleden lachten we al eens met de gokchinees, maar vandaag is dat obscure gokken een globale industrie geworden die door de digitalisering tot kort bij de mensen is gebracht. Ongetwijfeld heeft het soms met supporteren te maken, maar veel probleemspelers vinden sport minder spannend. Zij zetten extra in om de sensatie te zoeken.”
Hendrik Peuskens: “Het klopt, want digitaal is de beschikbaarheid veel groter. Denk ook aan de herinneringen die spelers op hun smartphone krijgen, gratis speelgeld en andere verleidelijke trucs. De kwestie is momenteel: het aanbod van de krantenwinkel beperkt zich niet tot spelen waarop je traag kan inzetten. In het aanbod zitten ook snelle weddenschappen en daar zit bij je klanten het risico op verslaving.”
Als sectororganisatie vinden wij het belangrijk om te luisteren naar de meningen van onze lezers. Daarom is het mogelijk om op de artikels op onze website te reageren. VFP verzoekt haar lezers dit op een volwassen en beleefde manier te doen. Beledigingen, persoonlijke aanvallen, het spammen van de commentaren, illegale informatie (bv. inbreuken op het auteursrecht of andere wettelijke bepalingen) en commerciële informatie zijn niet toegestaan. VFP en de redactie van Radar eigenen zich daarom het recht toe om dergelijke reacties te verwijderen wanneer zij dit nodig achten.
Verder gaan wij uit van de goede intenties van de Radar-lezer. Commentaren worden niet voor publicatie goedgekeurd. Radar wijst alle verantwoordelijkheid af voor wat in de commentaren verschijnt en hoeft qua visie, waarden en mening niet noodzakelijk akkoord te gaan met wat in deze commentaren verschijnt.