Diversificatie voor gevorderden: de dagbladhandel die ook een koffiehuis is

“Sommigen kopen een krant en nemen die rustig door bij een kopje koffie, maar we hebben evengoed klanten die enkel iets komen drinken”, zegt Patrick Buelens, zaakvoerder van zowel de winkel als het koffiehuis in de Affligemse deelgemeente Hekelgem. “Hier leren mensen elkaar kennen en zien we warme vriendschappen ontstaan.” Dankzij de uitbreiding met ‘Koffie en Co’ is ‘Dagbladhandel Linda & Patrick’ als het ware uitgegroeid tot een ontmoetingscentrum. “Bovendien krijg ik nu te maken met een fijne, constante aaneenschakeling aan klanten. Ik heb zelden niemand over de vloer.”

Beginnen doet Buelens elke dag om kwart over vier. Een uurtje vroeger dan voorheen, omdat hij nu eerst zelf naar het depot van AMP rijdt. Anders kan hij er niet langer op rekenen dat alle persproducten op tijd arriveren. Vervolgens is het tijd voor zijn krantenronde. Honderd kranten bussen is er niet meer bij, het gaat vandaag nog om dertig stuks. “Niet omdat de mensen niet meer lezen; tijdens mijn ronde kom ik vier camionettes van bpost tegen. Het probleem zit bij de subsidies. Onze vergoeding bedraagt nog slechts dertig cent per abonnement. Ik bezorg ze – indien gewenst samen met een pakje sigaretten – enkel nog aan mensen die niet meer mobiel zijn. Ik kan het niet over mijn hart krijgen hen te laten vallen.” Om maar te zeggen dat de uitbaters zweren bij een goede service, een insteek die in 2002 al beloond werd met de titel van beste Brabantse persverkopers.

Hun liefde voor het vak staat buiten kijf, maar dat neemt niet weg dat Linda en Patrick een atypisch voortraject kenden. Hun verhaal leest als een sprookje, dat door twee overvallen – de eerste met een mes in de rug, de tweede met een revolver tegen het hoofd – soms zelfs aandoet als een thriller. “Ik ben fiscalist van opleiding, mijn vrouw was directiesecretaresse. We hebben elkaar leren kennen in een Zaventems bedrijf. Toen mijn schoonouders op zoek waren naar een overnemer voor hun groothandel in wild en gevogelte, die zich achter dit pand bevindt, besloten we de stap te zetten.” Twee jaar later, wanneer ze hun onderneming wilden uitbreiden, stond de krantenwinkel plots te koop. Hun bod werd geaccepteerd. Het doel was er een zaak in wild en gevogelte beginnen, maar dat draaide even anders uit. “De toenmalige vertegenwoordiger van de Nationale Loterij liet ons de cijfers zien en drukte ons op het hart deze bloeiende winkel niet op te geven.” En zo hebben beide zaken een tijdje naast elkaar bestaan, tot de overval. “Van ’s morgens tot ’s avonds werken en je dan laten bestelen, dat kan niet de bedoeling zijn. Op dat moment zijn we hier fulltime aan de slag gegaan.” Vandaag is het vooral Patrick Buelens die de honneurs waarneemt, want vrouw en zoon leggen zich toe op de brasserie van de abdij van Affligem die ze drie jaar geleden overnamen.

Het koffiehuis wordt steeds belangrijker in de boekhouding. “Qua omzet schommelt het, maar we evolueren nu toch stilaan in de richting van een fifty-fiftyverhouding. Als ik enkel nog op pers, lotto en sigaretten zou draaien, zou ik niet de motivatie hebben die ik nu voel. Of ik de krantenwinkel ooit helemaal zou laten vallen? Dat is een kwestie van nog enkele jaren.” Buelens geeft aan een magnifieke beginperiode gekend te hebben, met in de eerste twee jaar zelfs een onvoorziene verdubbeling van de omzet, maar dat verschillende factoren hem en zijn vrouw tot de beslissing noopten om een tweede bedrijfje in het pand op te nemen. Hij noemt de lang aanslepende wegenwerken op de drukke steenweg, maar ook de vertroebelde relatie met de (grote) leveranciers en de oneerlijke concurrentiestrijd. “We voelen ons eigenlijk nergens klant meer. Er komen nog amper vertegenwoordigers langs. We zijn precies overbodig geworden. Daarnaast zijn hier op twintig jaar tijd in een straal van een paar kilometer bijna twintig warenhuizen bijgekomen, die natuurlijk ook de populaire bladen aanbieden en dus met een groot deel van de omzet gaan lopen.”

Een traditionele krantenwinkel rendabel houden, noemt hij in de huidige tijden bijna onmogelijk. “Om maar één voorbeeld te geven: we komen van bijna vierhonderd Dag Allemaals op weekbasis en verkopen er nu nog zeventig. Een enorm verschil.” Tegenwoordig zijn het vooral de gespecialiseerde magazines, in verschillende talen en rond thema’s als architectuur, auto’s, wijn en wetenschap, waarvoor mensen naar de dagbladhandel komen. ”Maar hoewel die nieuwe klanten naar de winkel lokken en een zekere winstmarge inhouden, gaat het logischerwijs om verwaarloosbare volumes.”

“We verkopen nog veel rookwaren, maar iedereen weet wat er met de marges gebeurd is. Bovendien betaal ik 2.500 euro diefstalverzekering… Daar moet ik drie maanden lang sigaretten voor verkopen. Erg motiverend is dat niet. En dan moet de verplichting om ze uit het zicht te houden nog komen.” Wat die andere traditionele pijler betreft, de loterijproducten, schetst Buelens een gelijkaardig verhaal. “Ik heb de tijd nog meegemaakt met marges van 7,5%. Nu gaat het om 4%, en dan enkel als je er extra ruimte voor voorziet en veel affiches ophangt. Maar trop is te veel.” Aansluitend zijn er ook de sportweddenschappen. “Ik hou het bij de Bingoal-tickets, toestellen weer ik uit mijn zaak. Die trekken een ander publiek aan en passen minder bij een koffiehuis.”

Het is een publiek geheim: voor perswinkels is diversificatie vandaag cruciaal. Maar een pakjespunt, dat is Dagbladhandel Linda & Patrick niet langer. Door de lage marge die de boekhouder in Patrick niet gelukkig maakt – “als je dertig pakjes verwerkt, verdien je 6 euro” –, het vele extra werk en de mentaliteit van bepaalde klanten. “Sommigen verwachten dat je constant ten dienste van hen staat. Dat heeft een paar keer echt tot ruzies geleid.” Bovendien bleek de pakjesdienst voor deze perswinkel geen traffic builder. “Ik heb het berekend: amper twee op tien nam nog iets anders mee.” Wenskaarten heeft Buelens wel hoog zitten. “Dagelijks verkopen we er toch tien à twintig, aan een interessante marge. We hebben dan ook een groot assortiment met vijftien molens, die Hallmark om de vier à zes weken komt aanvullen. Als verkooppunt met een goldlabel beschikken we over een recht op retour, waardoor we nooit gedateerde seizoenskaarten in de aanbieding hebben.”